نشریه دانش سلامت و دین

روش‌های کمک‌باروری

گزیده‌ای از مباحث
در آغاز جلسه از اهمیت تولید نسل از دیدگاه اسلام و از دیدگاه انسانی بحث شد. پس‌ازآن، روش‌های کمک باروری معرفی و در خصوص احکام آن‌ها صحبت شد که به‌طور خلاصه بدین شرح بود:
تلقیح داخل رحمی: در تلقیح داخل رحمی اگر از نطفه همسر شرعی زن برای تلقیح استفاده شود مانعی ندارد، جز مسئله لمس و نگاه حرام که درصورتی‌که ناباروری زوجین موجب آسیب جدی به خانواده و سبب جدایی زوجین شود و عمل تلقیح نیز به‌وسیله پزشک خانم انجام شود، این مانع هم قابل رفع خواهد بود.
اهدای تخمک: در عالم طب، زنانی که فاقد تخمک، اما از رحمی سالمی برخوردار هستند، می‌توانند از تخمک زنی دیگر استفاده کنند و آن را با اسپرم شوهرشان تلقیح کرده، جنین حاصله را در رحم خود بکارند؛ ولی بحث فقهی آن ممکن است خالی از اشکال نباشد؛ چون ازنظر فقهی، در اینکه مادر، زن صاحب تخمک است یا زن صاحب رحم اختلاف‌نظر است و ممکن است از این نظر دچار مشکل شوند.
رحم اجاره‌ای: مانند بحث تخمک اهدایی، رحم اجاره‌ای در خصوص زنانی استفاده می‌شود که به هر دلیل نمی‌توانند یا نمی‌خواهند جنین را در رحم خودشان پرورش دهند. لذا جنین را بر اساس قرارداد فی‌مابین در رحم زنی دیگر قرار می‌دهند و آن زن صاحب رحم جنین را برای ایشان پرورش داده، به دنیا می‌آورد و تحویل ایشان می‌دهد. در این شیوه، تخمک و اسپرم می‌تواند از زوج درخواست‌کننده باشد یا حتی از مرد یا زنی دیگر گرفته شده باشد که با مشکلات فقهی متعددی روبه‌رو خواهد شد؛ ولی موردی که اسپرم و تخمک از زوجین شرعی گرفته شود و تنها رحم زنی دیگری را اخذ کنند، بنا به نظر برخی فقها، جایز و بنا به نظر برخی دیگر، ممنوع و خلاف شرع است که طبیعتاً افراد باید به نظر مرجع تقلید خود مراجعه کنند.

مدرس: دکتر محمدمهدی احمدی
استاد حوزه علمیه قم