نشریه دانش سلامت و دین

مراقبت‌های پایان حیات

گزیده‌ای از مباحث
پیشرفت‌های حوزه پزشکی، سبب افزایش طول عمر انسان شده و از سوی دیگر، مرگ به یک مقوله مهم در مراقبت بیمارستانی تبدیل شده است و کارکنان نظام سلامت با مسائل مختلف پایان حیات بیماران روبرو می‌شوند. در مکاتب و ادیان مختلف، رویکرد به موضوع پایان حیات متفاوت است و این تفاوت، بین دین اسلام و دیگر ادیان و مکاتب بارز است؛ بنابراین پرداختن به رویکردهای مختلف به مراقبت‌های پایان حیات، در ارائه مراقبت‌های باکیفیت، بسیار بااهمیت است. در رویکرد اسلامی، حیات انسان از مهم‌ترین و ارزشمندترین نعمت‌های خداوند است و بر اساس قرآن کریم، کشتن یک فرد معادل کشتن همه انسان‌هاست. بر اساس آیات قرآن، حیات و مرگ به دست خداوند است. ازاین‌رو، هیچ فردی حقی برای پایان دادن به حیات دیگری ندارد و باید در حفظ این امانت بکوشد. بنابر مطالب پیش‌گفته و همچنین نگاه متفاوت به درد و رنج بیماری در رویکرد اسلامی، انجام هر اقدامی به‌منظور پایان دادن به حیات بیمار قابل قبول نیست و تکلیف مراقبین، اعم از اعضای خانواده و حرفه‌مندان نظام سلامت، انجام همه اقدامات مراقبتی و حمایتی از بیمار، به‌عنوان یک انسان تمام‌عیار است. در مراقبت‌های پایان حیات، تأمین رفاه و عملکرد مطلوب جسمانی بیمار، حمایت روانی- اجتماعی از خانواده بیمار، و مراقبت معنوی از محورهای اصلی مراقبت است.

مدرس: دکتر محسن رضایی آدریانی
هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم